Δυο χρόνια συμπληρώθηκαν στην τρέχουσα αυτοδιοικητική περίοδο.
Δυο χρόνια που τίποτα δε θύμιζε τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές περιόδους. Ξεκίνησε με τις «χειρουργικές επεμβάσεις», μέσω νομοθετικών παρεμβάσεων στη λειτουργία των συλλογικών οργάνων. Με πρόφαση, την «προστασία» της αυτοδιοίκησης από την απλή αναλογική και την εξασφάλιση της κυβερνησιμότητας των δήμων γίναμε μάρτυρες, μιας απίστευτης για τα ιστορικά δεδομένα της αυτοδιοίκησης, χειραγώγησης της λειτουργίας της.
Οι νομοθετικές παρεμβάσεις συνέβαλαν καθοριστικά :
- στη διαμόρφωση πλασματικών πλειοψηφιών, αλλοιώνοντας το εκλογικό αποτέλεσμα του Μαΐου 2019, στην συγκρότηση της Οικονομικής Επιτροπής και στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής
- στην υποβάθμιση του ρόλου του Δημοτικού Συμβουλίου με τη συνεχιζόμενη μεταφορά αρμοδιοτήτων στην οικονομική επιτροπή
- στην αλλοίωση του ρόλου των συμβουλίων των κοινοτήτων και στην εκλογή των προέδρων τους, μετεξελίσσοντας τα συγκεκριμένα όργανα σε σώμα υποστήριξης του Δημάρχου.
Κι ύστερα ήρθε η πανδημία. Μέσα στις πρωτόγνωρες συνθήκες που δημιουργήθηκαν, προέκυψαν πολλά προβλήματα τόσο στη δημόσια διοίκηση στο σύνολο της, όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Αναδείχθηκε, πρώτιστα η ανάγκη επανασχεδιασμού των αρμοδιοτήτων κεντρικής διοίκησης και τοπικής αυτοδιοίκησης.
Για παράδειγμα, οι αυξημένες ανάγκες για πρόσβαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, που προκάλεσε η πανδημία, επανάφεραν τα μεγάλα κενά υποδομών που υπάρχουν στις τοπικές κοινωνίες. Η τοπική αυτοδιοίκηση, για άλλη μια φορά ανέλαβε ευθύνες και αρμοδιότητες που δεν της αντιστοιχούν. Σε πολλές περιπτώσεις, υποκατέστησε τις ευθύνες της κεντρικής διοίκησης.
Επιπρόσθετα αποδυναμώθηκαν οι συλλογικές διεργασίες και διαδικασίες. Πληθώρα δια περιφοράς αποφάσεων και σπανιότερα αποφάσεων μέσω τηλεδιάσκεψης για κρίσιμα ζητήματα. Αποδυναμώθηκε και η δημοκρατία, αφού ακυρώθηκαν στην πράξη όλες οι διαδικασίες λογοδοσίας στην κοινωνία των πολιτών.
Ταυτόχρονα, οι συγκυρίες της πανδημίας, έδωσαν άλλοθι για αδιαφανείς διαδικασίες μέσω «των απευθείας αναθέσεων» που απλόχερα προσέφερε ο νομοθέτης. Στην πράξη, καταργήθηκαν όλες οι διαδικασίες ελέγχου και διαφάνειας, μέσω των απευθείας αναθέσεων, που σε πολλές περιπτώσεις ήταν καταχρηστικές.
Ο πακτωλός χρημάτων που αρχικά η κυβέρνηση υποσχέθηκε στους δήμους όλης της χώρας, αρχικά μέσω του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης» και στη συνέχεια μέσω του ταμείου ανάκαμψης, έμεινε στα λόγια, και μάλλον, δύσκολα θα πραγματωθεί μέχρι τη λήξη της τρέχουσας αυτοδιοικητικής περιόδου.
Στο σύνολο της, η αυτοδιοικητική περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίστηκε αφενός από στασιμότητα στα μεγάλα έργα και στην επίλυση των μεγάλων ζητημάτων όπως η διαχείριση των απορριμμάτων, η κλιματική αλλαγή και η πολιτική προστασία, ζητήματα που αναδείχθηκαν και από τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές, αφετέρου δε από την αποδυνάμωση όλων εκείνων των συλλογικών διεργασιών που συμβάλλουν θετικά στην μετεξέλιξη των τοπικών κοινωνιών και στην διαμόρφωση σύγχρονων πόλεων.